H ΣΦΑΓΗ ΣΤΟ ΜΥΡΟΦΥΛΛΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΤΟΥ 1944

                                              του Στυλ.Καγκιούζη

To 1943 η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από την τριπλή(Γερμανική,Ιταλική και Βουλγαρική ) κατοχή.Οι δυνάμεις του Άξονα άρχισαν να υποχωρούν σε όλα τα μέτωπα και να διαφαίνεται πλέον με σιγουριά η σύντομη κατάρρευση.

Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ αποτελούσε την κυρίαρχη δύναμη των ανταρτικών δυνάμεων του Ελλαδικού χώρου.Παράλληλα δρούσαν και μικρότερες ομάδες με σημαντικότερες το ΕΔΕΣ(Στρατηγός Ζέρβας) στην περιοχή της Ηπείρου και ΕΚΚΑ(Σχης Ψαρός) στη Στερεά Ελλάδα.

Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ελεγχόμενο πλήρως από το ΚΚΕ, προετοίμαζε την κατάσταση που θα επικρατούσε μετά την αποχώρηση των Γερμανών.

Για να ελέγξει πλήρως την κατάσταση και να επιβάλει ανενόχλητο την θέλησή του έπρεπε να απαλλαγεί από τις υπόλοιπες ανταρτικές δυνάμεις(ΕΔΕΣ-ΕΚΚΑ) και τον Ελληνικό Στρατό Μέσης Ανατολής(Δύο Ελληνικές Ταξιαρχίες).

Για τον σκοπό αυτό:

α. Οργάνωσε τρία στασιαστικά κινήματα του Στρατού (Μάρτιος 43,Ιούλιος 43,Μάρτιος 44) με αποτέλεσμα την διάλυση των Ταξιαρχιών και τον εγκλεισμό των ανδρών σε Αγγλικά στρατόπεδα στην Αιγυπτιακή έρημο.

β. Διέλυσε τρεις(3) φορές τις δυνάμεις του ΕΚΚΑ και την τελευταία φορά δολοφόνησε τον Αρχηγό Συνταγματάρχη Ψαρό.

γ. Επιτέθηκε στον ΕΔΕΣ και προσπάθησε ανεπιτυχώς να τον διαλύσει τον Οκτώβριο του 43.Τελικά το πέτυχε τον Δεκέμβριο του 44.

Η περιοχή Τζουμέρκων και Αγράφων ήταν η κύρια περιοχή που φιλοξενούσε τις ανταρτικές ομάδες ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ.

Ο Αχελώος ήταν το διαχωριστικό όριο των περιοχών δράσεως των ανταρτών.

Το Μυρόφυλλο,λόγω της γέφυρας Κονδύλη ,αποτελούσε κόμβο των εκατέρωθεν επιχειρήσεων.

Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 43,οι ανταρτικές ομάδες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ συνεργάζοντο και συμβίωναν σχεδόν αρμονικά.

Τον Οκτώβριο του 43,ο ΕΛΑΣ Θεσσαλίας ,επωφελείται από την παρόδοση της Ιταλικής Μεραρχίας Πινερόλο και εξοπλίζεται με τεράστιες ποσότητες οπλισμού και πυρομαχικών(Οπλισμός και πυρομαχικά για εξοπλισμό δύο Μεραρχιών).

Την ίδια χρονική περίοδο ο ΕΔΕΣ δέχεται την επιθετική ορμή της Γερμανικής Μεραρχίας Εντελβάις που ενεργεί στον άξονα Άρτα -Τζουμέρκα-Περτούλι και διεξάγει σκληρό αγώνα.

Το Βουλγαρέλι,Στρατηγείο του ΕΔΕΣ,βομβαρδίζεται και καταλαμβάνεται.

Τα Θεοδώριανα και η Νεράιδα καίγονται.Το μοναστήρι της Αγ.Κυριακής πυρπολείται με όλους τους τραυματίες και τις νοσοκόμες.

Ο Ζέρβας παρακαλεί τον Άρη,που βρισκόταν στη Μεσοχώρα, να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάστασης.Καμία ανταπόκριση.Τελικά ο Ζέρβας με υπολείματα των ανταρτών διαφεύγει προς Μικροσπηλιά.

Ο Άρης,πλήρως εξοπλισμένος και ανέπαφος από τις επιθέσεις των Γερμανών, διέρχεται τον Αχελώο και επιτίθεται στα τμήματα του ΕΔΕΣ τα οποία απωθεί πέραν του Αράχθου.Εκεί μέχρι τέλους Δεκεμβρίου του 43 παγιώνεται το μέτωπο.

Έτσι άρχισε ο εμφύλιος σπαραγμός των ανταρτικών ομάδων μεταξύ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και όλων των άλλων τη στιγμή που οι Γερμανοί ετοιμάζονταν να αποχωρήσουν.

Ο ΕΔΕΣ, ευρισκόμενος δυτικά Αράχθου,άντεξε στις συνεχείς επιθέσεις του ΕΛΑΣ και αφού ανασυγκροτήθηκε εξαπολύει την 4η Ιανουαρίου 1944 σφοδρή αιφνιδιαστική επίθεση και απωθεί τον ΕΛΑΣ μέχρι τον Αχελώο όπου ανεκόπη η επίθεση ελλείψει πυρομαχικών.

Ο Άρης μεταφέρει το Αρχηγείο του στο Μυρόφυλλο και διατάσσει:

α. Την σταθερά κατοχή της γέφυρας Κονδύλη και των υψωμάτων Τετρακώμου.

β. Την μεταφορά, των 100 περίπου εγκλείστων πολιτών από τον Μάιο του 43 στο Μοναστήρι του Αγ.Γεωργίου,προς την περιοχή Αγράφων.Κατά την μετακίνησή τους προς Πολυνέρι έριξαν με κλωτσιά τον αδύναμο καλόγερο στο γκρεμό στα Κόκκινα Λιθάρια την 7η Ιαν.44.

γ. Την σφαγή την νύκτα 6/7 Ιαν.44, 21 πολιτών που μεταφέρθηκαν αλυσοδεμένοι από τα χωριά των Τζουμέρκων κατά την υποχώρησή τους.

Μεταξύ των 21 πολιτών που οδηγήθηκαν στη ρεματιά (φωτο) ήταν και ο νεαρός Μόσιαλος Κων/νος ο οποίος επέτυχε να δραπετεύσει λίγο πριν σκύψει στο λάκκο και δεχθεί το μαχαίρι του πατριώτη αγωνιστή.

Να πως περιγράφει το σκηνικό της σφαγής.             

                            

Παρατηρήσεις συντάκτη(Στυλ.Καγκιούζη)

α.  Η αναφορά των γεγονότων της σφαγής είναι από το μικρό βιβλίο του ιδίου Κων.Μόσιαλου με τίτλο “Αντάρτικο 1942-45”.

Στη συνέχεια αναφέρεται στην απόκρυψή του στο πατρικό μου σπίτι, επι 10ήμερο περίπου,έως ότου ο πατέρας μου,Γρηγόριος Καγκιούζης,τον μετέφερε στους ώμους μέσα από τον Αχελώο στην αντίπερα όχθη και τον προώθησε με ασφάλεια στο σπίτι του.

Οφείλω να καταγράψω ότι η μετέπειτα δραστηριότητά του στην εμφύλια διαμάχη ήταν εκδικητική και εν πολλοίς δεν διέφερε από τους παρ΄ολίγο σφαγείς του.

β. Όταν αναφερόμαστε στα εγκλήματα που διεπράχθησαν κατά τον Εμφύλιο,συχνά ακούμε από τους νέους, που δεν τα έζησαν, το ερώτημα.

“Τι μας ενδιαφέρουν εμάς αυτά;Εμάς δεν μας νοιάζει τι έγινε τότε.Γιατί αναμοχλεύετε το παρελθόν;Εμείς έχομε τα δικά μας προβλήματα που μας τα φορτώσατε από τα δικά σας λάθη......”

Θάθελα να πω σε όσους σκέπτονται με αυτό τον τρόπο ό,τι:

• Η ανθρωπότητα πορεύεται στο χρόνο και η Ιστορία καταγράφει τα γεγονότα της.Έτσι η Ιστορία δεν μπορεί να διαγραφεί από κανέναν.Όσοι μελετούν την Ιστορία παραδειγματίζονται από το παρελθόν και διαμορφώνουν καλύτερα το μέλλον.
• Η Ιστορία είναι η ταυτότητα κάθε Έθνους.Η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει το Έθνος από την ιστορική προσφορά του λαού.Αν η Ελλάδα εκτιμάται από την Παγκόσμια κοινότητα το οφείλει στην ιστορική της διαδρομή.
• Όσο για τα προβλήματα που φορτώθηκε η νεώτερη γενιά αυτά είναι απότοκα και εκείνων των γεγονότων, γιαυτό πρέπει να τα μελετούν για να τα αποφύγουν στο μέλλον.